Słowniczek pojęć podstawowych

Audyt efektywności energetycznej – opracowanie obejmujące analizę zużycia energii w budynku, instalacji lub przedsiębiorstwie, ocenę stanu technicznego obiektu oraz propozycje działań służących poprawie efektywności energetycznej. Wynikiem audytu jest lista zalecanych przedsięwzięć oraz analiza ich opłacalności – jest to podstawa do ubiegania się o tzw. białe certyfikaty.

Audyt energetyczny – sporządzona przez specjalistę analiza zużycia energii i stanu technicznego budynku lub instalacji, określająca możliwe do wdrożenia usprawnienia prowadzące do oszczędności energetycznych i obniżenia kosztów – stanowi podstawę projektowania modernizacji i często jest wymagana do uzyskania dofinansowania z programów publicznych.

Audyt ex-ante – opracowanie wykonywane przed rozpoczęciem inwestycji, pozwalające ocenić obecne zużycie energii i wskazać potencjalne usprawnienia.

Audyt ex-post – wykorzystywany do oceny, czy wdrożone działania przyniosły zamierzone rezultaty i osiągnięto zakładane oszczędności energetyczne.

Białe certyfikaty – dokumenty potwierdzające uzyskane oszczędności energii dzięki zrealizowanym przedsięwzięciom modernizacyjnym, wydawane przez Urząd Regulacji Energetyki. Pozwalają uzyskać wsparcie finansowe lub rozliczać obowiązek poprawy efektywności energetycznej.

Bilans energetyczny – zestawienie wszystkich przepływów energii (zużycie, straty, produkcja) w budynku lub przedsiębiorstwie – służy określeniu miejsc największych strat i potencjału oszczędności.

BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) – jeden z najważniejszych i najpopularniejszych na świecie systemów certyfikacji budynków pod względem zrównoważonego rozwoju. Opiera się na wielokryterialnej analizie wpływu obiektu na środowisko, obejmującej m.in.: zużycie energii, gospodarkę wodną, emisję zanieczyszczeń, komfort użytkowników, zarządzanie czy wykorzystanie terenu. Certyfikacja BREEAM jest elementem raportowania ESG oraz potwierdza ekologicznie odpowiedzialne rozwiązania zastosowane w budynku.

Bufor ciepła – urządzenie służące do magazynowania nadmiaru ciepła z instalacji, by wykorzystać je w późniejszym czasie – pozwala zwiększyć efektywność i wydajność systemów grzewczych.

CRREM (Carbon Risk Real Estate Monitor) – zaawansowane narzędzie służące analizie oraz planowaniu dekarbonizacji nieruchomości. CRREM pozwala sprawdzić, jak emisja CO2 budynku odnosi się do ścieżek dekarbonizacji wytyczonych przez Porozumienie Paryskie, uwzględniając specyfikę danego kraju i typu obiektu. Analiza CRREM identyfikuje ryzyko inwestycyjne, rekomenduje działania naprawcze i stanowi wsparcie w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.

COP (Coefficient of Performance, współczynnik efektywności urządzenia) – wskaźnik określający efektywność urządzeń grzewczych/chłodzących, w tym pomp ciepła – im wyższy COP, tym efektywniejsza praca urządzenia w stosunku do ilości zużytej energii.

Dom pasywny – budynek o bardzo niskim zapotrzebowaniu na energię, zaprojektowany i wybudowany zgodnie z restrykcyjnymi normami izolacyjności oraz szczelności, zapewniający minimalne koszty ogrzewania.

Efektywność energetyczna – wskaźnik określający, jak skutecznie energia jest wykorzystywana do wykonania określonej pracy. Poprawa efektywności polega na zmniejszeniu ilości zużywanej energii, przy zachowaniu tej samej jakości usług lub produktów – na przykład poprzez stosowanie nowoczesnych technologii czy odpowiednie docieplenie budynków.

Energia końcowa (EK) – ilość energii faktycznie dostarczonej oraz zużytej przez odbiorcę, np. w budynku – uwzględnia wyłącznie energię, którą odbiorca kupuje np. w postaci gazu, prądu czy ciepła sieciowego.

Energia odnawialna – energia otrzymywana z zasobów naturalnych, które są niewyczerpalne (np. słońce, wiatr, woda, biomasa). Instalacje OZE coraz częściej są analizowane podczas audytów jako alternatywne źródła zasilania.

Energia pierwotna (EP) – całkowita ilość energii zużytej na wytworzenie i dostarczenie energii końcowej do budynku, uwzględniająca straty w procesach przesyłu, dystrybucji oraz wydobycia surowców energetycznych.

Energia użytkowa – to ta część energii, która jest wykorzystana bezpośrednio do utrzymania komfortu w pomieszczeniach (np. ogrzewania, wentylacji, przygotowania ciepłej wody), bez uwzględniania sprawności urządzeń.

ESG Due Diligence / Raportowanie ESG – proces oceny aktywów (np. nieruchomości) pod kątem kryteriów środowiskowych (E), społecznych (S) i ładu korporacyjnego (G). Raportowanie ESG, a także sama analiza due diligence ESG, pozwala zidentyfikować ryzyka i szanse związane z efektywnością energetyczną, emisją gazów cieplarnianych, wpływem na środowisko, zgodnością prawną oraz strategią zrównoważonego rozwoju. Coraz częściej certyfikaty BREEAM czy wyliczenia CRREM stanowią element obowiązkowy takiej oceny.

Fotowoltaika (PV) – instalacja zamieniająca energię promieniowania słonecznego na energię elektryczną. Audyt energetyczny może określić opłacalność montażu paneli PV w danym budynku.

Inwentaryzacja techniczno-budowlana – pierwszy etap audytu energetycznego – szczegółowe zebranie danych dotyczących konstrukcji budynku, rodzaju instalacji, parametrów technicznych materiałów i urządzeń.

Izolacyjność cieplna – zdolność materiałów i przegród budowlanych do ograniczania przepływu ciepła – kluczowy parametr dla oceny strat ciepła i efektywności energetycznej budynku.

Kalkulacja opłacalności ekonomicznej – ocena, które z proponowanych działań modernizacyjnych zapewnią największe oszczędności energii w stosunku do nakładów finansowych, czyli pozwolą na szybki zwrot inwestycji.

Niska emisja – zanieczyszczenia pochodzące głównie z lokalnych kotłowni i pieców domowych, odpowiadające za smog i obniżenie jakości powietrza – istotny temat w kontekście audytów i modernizacji ogrzewania.

Premia termomodernizacyjna – forma wsparcia finansowego należna inwestorom realizującym przedsięwzięcia termomodernizacyjne – często jej przyznanie wymaga wykonania audytu energetycznego i przedstawienia świadectwa efektywności planowanych zmian.

Retrofitting – modernizacja istniejących budynków i instalacji poprzez wdrażanie nowoczesnych technologii zwiększających efektywność energetyczną, ograniczających zużycie energii i emisję CO₂.

System zarządzania energią – zintegrowany system monitorowania, analizy i optymalizacji zużycia energii w budynku lub organizacji, umożliwiający podejmowanie szybkich decyzji naprawczych oraz planowanie oszczędności.

Świadectwo charakterystyki energetycznej – oficjalny dokument przedstawiający zapotrzebowanie na energię budynku, wymagany przy sprzedaży lub wynajmie nieruchomości. Umożliwia szybkie porównanie efektywności energetycznej różnych obiektów i wskazuje potencjalne możliwości poprawy.

Termomodernizacja – zbiór działań mających na celu zmniejszenie zapotrzebowania budynków na energię, m.in. przez ocieplenie ścian, wymianę okien, modernizację instalacji grzewczej. Działania te prowadzą do obniżenia rachunków za ogrzewanie oraz do poprawy komfortu i ekologii użytkowania budynku.

Współczynnik przenikania ciepła U – parametr określający ilość ciepła przenikającego przez przegrodę budowlaną (np. ścianę, dach, okno). Im niższa wartość U, tym lepsza izolacyjność cieplna materiału.